شبی به یاد مادر محیط زیست ایران «مه لقاملاح»

هنگامي‌كه صحبت از ضرورت حفظ محیط زیست و پاسداشت طبیعت به میان می آید، به طور حتم باید یادی کنیم ازتلاش های بزرگانی چون خانم دکتر مه لقا ملاح که اکنون بیش از هشت دهه ازعمر خویش را در جهت بهبود شرایط زیست محیطی از طریق آموزش و تربیت جوانان این مرزو بوم قرار داده اند و به همین مناسبت روز چهارشنبه بیست و دوم شهریور سال جاری، مراسمی از سوی نشریه بخارا و صنوبر و در محل کانون زبان فارسی(بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار)با سخنرانی نوش آفرین انصاری، شیوا دولت آبادی، رخشان بنی‌اعتماد ، اسماعیل کهرم و علی دهباشی و نیز حضور دوستداران و فعالان محیط زیست ایران وهمچنين خواهر و دختر دکتر مه لقاملاح برگزارشد.

متاسفانه با آنکه خانم دکتر مه لقا ملاح به دلیل شرایط جسمی، توانایی حضور در این مراسم را نداشتند اما در هر گوشه ای از سالن برگزاری این نشست و در چهره و کلام شاگردان ودوستداران مادر محیط زیست ایران، به خوبی دغدغه های زیست محیطی و آموزش‌های دلسوزانه‌ايشان، نمایان و قابل مشاهده بود.

در ابتدای این مراسم، دکتر نوش آفرین انصاری ضمن یادآوری از تلاش و کوشش های پوران میرهادی ، پوران دخت سلطانی و مه لقا ملاح به عنوان سه بانوی تاثیرگذار ایرانی اظهار داشت:« ماچهارنفر هرکدام به شکلی با کتابخانه و کتابداری مرتبط بوده ایم و خانم میرهادی، کتابخانه را قلب مدرسه وبه عنوان پایگاه مهمی می دانست که هیچ معلم و کارمند و دانش آموزی بی نیاز از آن نبود و خانم پوران دخت سلطانی، سازنده و حامی به‌وجود آمدن منابع بزرگ فنی کتابداری بودندو در خصوص خانم ملاح باید گفت که ایشان دانش آموخته کتابداری بوده و در موسسه روانشناسی دانشگاه تهران خدمت می کردند و شاید در همان خلوت کتابخانه، رسالت زیست محیطی خود را کشف کرده اند». وی در ادامه به نگاه آموزشی دکتر ملاح اشاره کرد و گفت:«من با خانم ملاح در سال ۱۳۴۷ در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران آشناشدم و از آن زمان، هر بار که به کیسه پلاستیکی و فریزری دست می‌زنم و یا هر دفعه که ساک پارچه ای خود را به دست می‌گیرم به یاد سفارش ها و تاکیدهای ایشان هستم و به راستی زنی چنین متعهد و فرهیخته و فعال نسبت به آرمان هایش در خصوص محیط زیست ندیده ام ».

در ادامه دکتر انصاری در خصوص شخصیت وی افزود: «من شخصیت ایشان را دارای چهار نکته مهم می دانم؛ اول بحث خانواده است که من دکتر ملاح را همواره عاشق همسروفرزندانش می دانم و وی ترکیبی از یک زن دانشمند و یک زن سنتی است.نکته دوم بحث اطلاعات به‌عنوان رمزحیات است وایشان کنجکاوی دايم نسبت به کسب اطلاعات داشتند و هميشه در حال مطالعه منابع جدید و قدیم بوده اند.نکته سو م ، بحث سنت وتجدد ویک نگاه تلفیقی به آن است».

در ادامه شیوا دولت آبادی تاثیرآموزش‌های محیط زیستی دکتر ملاح را یادآوری کرد و اظهارداشت : «من همیشه جزو ستایشگران ایشان از راه دور بوده ام و خوب به یاد دارم که در جلسه ای، خانمی برای ریختن چای لیوانی را از کیفش در آورد و من خدمت‌شان گفتم که لیوان یک‌بار‌مصرف که وجود دارد، چرا لیوان با خودتان آورده اید و ایشان گفتند:« من شاگرد خانم ملاح هستم و شاگردان ایشان به خاطر طبیعت هیچ‌گاه از ظروف یک‌بار مصرف استفاده نمی کنند و بعد از آن ماجرا دخترانم که هر دو در عرصه محیط زیست فعالیت می کنند، در نوجوانی از اعضای این جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط‌زیست بودند و هربار که از پیش خانم ملاح برمی‌گشتند، از نگرانی‌های ایشان در خصوص تراکم جمعیت، تراکم ماشین، تمرکز یافتگی کلانشهرها که متاسفانه شاید در آن زمان ها کمتر کسی به آن دقت می کرد و نگران آن بود، برایم صحبت می کردند».

وی در ادامه، دکتر ملاح را انسانی توسعه یافته دانست که حیات انسانی را بیش از زندگی خویش و خانواده خود بلکه بسیار فراتر و جهانی می داند و به آینده جهان با دید دلسوزانه‌اي نگاه می کندو در پایان افزود:«من در خطوط چهره ایشان، جویبار را می بینم که آب روان آن زمین خشک را سیراب میکند و ریشه های درختانی را دیدم که ایشان دوست‌دارند نجات‌شان دهند و در لبخند چهره همیشه زیبای‌شان، نوعی بهاری است که امیدواری به آینده را به انسان می دهد». در ادامه مراسم، رخشان بنی اعتماد که کارگردان فیلم مستند از زندگی دکتر ملاح به نام «همه درختان من» است، گفت:« همیشه فکر می‌کردم که برای خانم ملاح چه واژه ای را می توان به کار برد و اکنون از سخن خانم دولت آبادی وام گرفته وامروز آموختم که در خصوص ایشان واژه انسان توسعه یافته را به‌کار ببرم. درود بر افراد شناخته‌شده و شناخته‌نشده ای که با تلاش بار فرهنگ و دانش و آگاهی بخشی این جامعه را بانگاهی به آینده بر دوش‌های خودشان استوار کرده اند ». در ادامه نیز دکتر اسماعیل کهرم به نقش آموزشی ایشان اشاره کرد و گفت:« در ماموریتی من به ناچار مجبور شدم از دستمال کاغذی استفاده کنم که در همان لحظه، ایشان چند دستمال پارچه ای گلدوزی شده به بنده دادند که هنوز دارم و استفاده می کنم و از آن زمان، هربار که دست به دستمال کاغذی می‌زنم، احساس می‌کنم خطای بزرگی را انجام داده ام و این آموزش غیرمستقیم است که اکنون بسیاری از مراکز علمی به آن باور دارند که نقش آن، بسیار مهم تر و تاثیرگذار تر از آموزش مستقیم به افراد است و ما باید از تجربه آموزش های غیرمستقیم خانم دکتر ملاح درخصوص محیط زیست استفاده کرده و این راه را ادامه دهیم». در پایان مجتبی میرطهماسب تهیه کننده فیلم همه درختان من، ضمن تشکر از این مراسم گفت:«قرار بر این بود که پروژه این فیلم مستند از زندگی دکتر ملاح بسیار جدی تری باشد که متاسفانه به دلیل عدم حمایت نشد اما اهمیت و موضوع فیلم، خود خانم ملاح است و امیدوارم همیشه در کنارشان باشیم».

پایان بخش مراسم نیز، پخش فیلم همه درختان من بود.

منبع:روزنامه قانون

http://www.ghanoondaily.ir/fa/news/main/86754